Przypomnijmy, że 10 kwietnia odbywa się pierwsza tura wyborów prezydenckich we Francji.

Francuzi nie są ostatnio łaskawi dla swoich przywódców: Nicolas Sarkozy został ukarany za bufonadę, przegrywając w 2021 roku z pozbawionym charyzmy Francois Hollande’em. Ten sam Hollande pięć lat później miał tak żałosne notowania, że jako pierwszy prezydent w historii V Republiki postanowił nie ubiegać się o reelekcję, by oszczędzić sobie publicznego upokorzenia (nie wszedłby do drugiej tury).

Emmanuel Macron wcale nie budził entuzjazmu Francuzów. To za granicą jego zwycięstwo komentowano niekiedy z euforią. Pamiętamy dobrze, jak w Polsce nawoływano do znalezienia “polskiego Macrona” na opozycji. Jak więc wygrał, skoro nie zachwycał? 

Po prostu skorzystał z zapaści lewicy, “gaullistów” uosabianych wówczas przez Francois Fillona, a przede wszystkim nie miał na nazwisko Le Pen. Francuzi od początku niewiele się po nim spodziewali, a początek kadencji tylko potwierdzał tę intuicję.

Liberalizowanie prawa pracy, obniżanie podatków najbogatszym i korporacjom, wdawanie się w kłótnie z wyborcami – to nie przysparzało popularności Macronowi. A gdy w 2018 r. postanowił wprowadzić dodatkowy podatek paliwowy na rzecz walki ze zmianami klimatycznymi, wybuchły protesty “żółtych kamizelek”. W ich szczytowym okresie w Paryżu demonstrowało ćwierć miliona osób, a odsetek Francuzów krytycznie oceniających jego prezydenturę sięgał 73 proc.

To wtedy wydawało się, że z politycznej kariery najmłodszego od czasów Napoleona przywódcy kraju niczego już nie będzie.

A jednak Macron odrabiał straty, krok po kroku, miesiąc po miesiącu, by obecnie cieszyć się najlepszymi notowaniami od czterech lat. Pod koniec marca wciąż większość Francuzów była z niego niezadowolona (54 proc.), ale taki poziom nieufności już dopuszcza myślenie o reelekcji.

Gdy wybuchła wojna w Ukrainie, Francuzi szybko zorientowali się, że z grona Macron, Marine Le Pen, Eric Zemmour, Jean-Luc Melenchon, to akurat ten pierwszy zachowywał relatywnie największy dystans do Władimira Putina i jego polityki.

Aczkolwiek przypomina się nieudaną wyprawę do Moskwy w celu powstrzymania wojny, rozmowy przy pamiętnym długim stole – i ostateczne fiasko perswazji francuskiego przywódcy. Później Macron zaczął notorycznie do Putina wydzwaniać, co – wobec kolejnych rosyjskich zbrodni – stało się przedmiotem uszczypliwych komentarzy również we Francji.

Natomiast jego jednoznaczny stosunek do sankcji i NATO pozwolił mu w pierwszym tygodniu wojny mocno zyskać w oczach opinii publicznej na tle konkurentów, którzy chcą z NATO wychodzić (Le Pen, Zemmour i Melenchon) czy sprzeciwiają się daleko idącym sankcjom wobec Rosji (Le Pen).

Później “efekt wojny” osłabł, do kampanijnej debaty przedostały się inne wątki, natomiast trzeba zaznaczyć, że odrabianie wizerunkowych strat przez Macrona zaczęło się jeszcze przed 24 lutego.

Francuski prezydent chwali się, że rozruszał krajową gospodarkę. I ma na to papiery – wyjście Francji z pandemii wychwalał m.in. noblista Paul Krugman.

Wzrost PKB Francji na poziomie 7 proc. w 2021 r. to najwyższy wynik od ponad półwiecza (choć coraz więcej ekonomistów postuluje odejście od PKB jako miernika sukcesu państw, a skupienie się na wskaźnikach dotyczących szczęścia i dobrobytu obywateli). Bezrobocie spadło natomiast do 8 proc., co jest najlepszym wynikiem od 2008 roku.

France24 wskazuje jednak na ciemną stronę tego sukcesu – wskutek wspomnianej liberalizacji prawa pracy wzrósł odsetek Francuzów pracujących dorywczo, pozbawionych życiowej stabilizacji. Ponadto wskutek reform podatkowych siła nabywcza najbogatszych rodaków wzrosła, a najbiedniejszych – spadła.

O ile jednak w kampanii wyborczej z 2017 r. i na początku kadencji Macron pozycjonował się jako liberalny jastrząb, który przetnie legislacyjne więzy krępujące inwestycje i innowacje, tak z biegiem czasu coraz wyraźniej wyłaniały się akcenty prospołeczne w jego polityce.

Płacę minimalną podniósł do obecnych 10,57 euro za godzinę, wprowadził ulgę emerytalną, wydłużył urlop tacierzyński do 28 dni.

Z kolei nieopodatkowane nadgodziny, kolejna reforma Macrona, trudno właściwie sklasyfikować – czy to bardziej rozwiązanie propracownicze (zarobki rosną) czy wręcz przeciwnie (impuls do wydłużania czasu pracy). I to właśnie dobrze podsumowuje kadencję Macrona uparcie szukającego tej drogi środka – choć centrolewicowy koncept “trzeciej drogi” z lat 90. wydawał się w pewnym momencie ośmieszony czy nawet skompromitowany.

Bodaj najcieplej przyjęta została reforma szkolnictwa polegająca na zmniejszeniu liczebności klas w szkołach podstawowych do 12 uczniów w najuboższych regionach kraju – by pomóc najsłabiej radzącym sobie dzieciom w miejscach o stosunkowo najgorszych perspektywach. Pozytywne reakcje uczniów, nauczycieli, rodziców, a nawet konkurencji politycznej (reformę chwali m.in. rywalka Macrona w wyborach Valerie Pecresse) sprawiły, że Macron wziął ją na sztandary obecnej kampanii wyborczej jako jeden ze swoich największych sukcesów.

Macron z czasem wyspecjalizował się w “pojedynczych strzałach” zamiast kompleksowych reform. Wprowadził np. bon 300 euro dla 18-latków do wydania na francuską kulturę czy jednorazowe 100-eurowe wsparcie w związku z rosnącymi cenami energii.

Nie sposób podsumować tej prezydentury bez wątku pandemii, z którą mierzyli się wszyscy bez wyjątku przywódcy na świecie. Macron postanowił z koronawirusem walczyć “na ostro” – wygłaszał orędzia pełne wojennej retoryki, wprowadzał surowe lockdowny, a później daleko idące restrykcje dla niezaszczepionych.

Przysporzyło mu to sporo wrogów, wywołało liczne protesty, jednak ci, którzy oczekiwali silnego przywództwa w obliczu pandemii mogli czuć się usatysfakcjonowani. A stawianie sprawy na ostrzu noża sprawiło, że dziś zaszczepionych jest 93 proc. dorosłych Francuzów.

Do sukcesów Macrona na pewno zaliczyć można błyskawiczne zbudowanie od zera nowej politycznej siły. La République En Marche w czerwcu 2017 r. zdobyła ponad połowę mandatów w Zgromadzeniu Narodowym, co pozwoliło Macronowi na komfortowe przeprowadzenie swoich propozycji przez parlament.

Macron wygrywa w sytuacji, gdy Francuzi są zniechęceni polityką i politykami, gdy spada frekwencja w wyborach. Niechęć Francuzów nie omija Macrona, ale najbardziej uderza w tradycyjne partie – socjaliści i gaulliści (Partia Socjalistyczna i Republikanie), przez lata wymieniający się władzą, dziś ledwo zipią.

Siłą Macrona są jego rywale – wszyscy z dużym elektoratem negatywnym, łatwi do punktowania w obecnym kontekście za stosunek do Putina i NATO. 

Do tego należy dorzucić polityczną zręczność (jej echa widać choćby w transformacji Partii Pracy na Wyspach), która sprawia, że Macron potrafił rzeczywiście rozsiąść się pośrodku sceny politycznej, czerpiąc a to z prawicowych, a to z lewicowych pomysłów i dumnie demonstrując, że jest “pragmatykiem, nie ideologiem”.

I w ten sposób prezydent, który serc Francuzów bynajmniej nie podbił, któremu zarzuca się “impotencję” na arenie międzynarodowej, ma otwarte drzwi do reelekcji. 

Cała ta “magiczna sztuczka” może jednak pójść na marne, bowiem na drodze Emmanuela Macrona zdecydowanie stanęła Marine Le Pen, która w ostatnich tygodniach przed wyborami zaczęła galopująco odrabiać straty sondażowe – do tego stopnia, że w drugiej turze, jeśli to właśnie oni się w niej zmierzą, rywalizacja będzie dużo bardziej zacięta niż przed pięcioma laty. Jeden z sondaży dawał nawet przewagę liderce Zjednoczenia Narodowego. 

Macronowi zarzuca się, że w kampanii wyborczej zachowywał się arogancko i stawiał się niejako ponad nią – jako przywódca, który ma ważniejsze, światowe sprawy na głowie. Gdy Macron dzwonił do Putina bez wyraźnych efektów, Le Pen rozmawiała z mieszkańcami północy kraju o rosnących cenach. To zaczęło działać na jej korzyść. Ponadto Macronowi zaszkodziła afera związana z płaceniem łącznie setek milionów euro firmom konsultingowym przez francuski rząd, na czele z amerykańską McKinsey.

To właśnie wynik starcia z Le Pen nada ostateczny szlif niejednoznacznym ocenom jego prezydentury w latach 2017-2022.

Michał Michalak

Czytaj także:

Nowa, centroprawicowa Le Pen rzuca wyzwanie Macronowi. Kto jeszcze?

Wybory w cieniu wojny. Ostatnie sondaże

Energoatom to ukraińskie przedsiębiorstwo państwowe obsługujące wszystkie cztery elektrownie jądrowe w Ukrainie, w tym Zaporoską Elektrownie Atomową.

“Generał dywizji Ołeksij Jurijowycz Dombrowski kierował przejęciem elektrowni jądrowej w Zaporożu, narażając na niebezpieczeństwo połowę świata i dokonując aktów nuklearnego terroryzmu. Wydał także rozkazy strzelania do elektrowni jądrowej i osiedli w Enerhodarze” – czytamy w komunikacie opublikowanym na Telegramie.

Energoatom jest przekonany, że gen. Dombrowski osobiście odpowiada za zniszczenie i uszkodzenie obiektów Zaporoskiej Elektrowni Atomowej i ciężkiego sprzętu oraz utylizację pocisków na terenie elektrowni.

“Dwa tygodnie temu do Enerhodaru przybył szef Sił Ochrony Radiacyjnej, Chemicznej i Biologicznej Federacji Rosyjskiej, generał Walery Wasiljew, który zastąpił Dombrowskiego” – dodano.

Rosjanie zajęli Zaporoską Elektrownie Atomową w nocy z 3 na 4 marca. Zginęło wówczas trzech ukraińskich gwardzistów narodowych, a na terenie elektrowni doszło do wybuchów i ostrzału.

O kolejnych eksplozjach w tamtejszej elektrowni atomowej informowano 14 marca. Wówczas – jak podawał Energoatom – Rosjanie zdetonowali część amunicji. Także w połowie marca rosyjskie wojska zbombardowały most, który zapewniał połączenie transportowe między Enerhodarem a Zaporożem, uniemożliwiając konwoje humanitarne i ewakuację ludzi. 

Informacje o atakach na elektrownie atomowe spowodowały duże zaniepokojenie o sytuację radiologiczną i strach przed “drugim Czarnobylem”. Państwowa Agencja Atomistyki informowała wówczas, że nie ma zagrożenia dla naszego kraju. 

Jej szef Łukasz Młynarkiewicz tłumaczył później w wywiadzie dla Interii: “W przypadku Zaporoskiej Elektrowni Jądrowej zajętej przez Rosjan wystąpienie takiej awarii jak w Czarnobylu uniemożliwia zupełnie inna konstrukcja reaktora oraz prawa fizyki”. 

“Elektrownie jądrowe projektowane są z myślą o zagrożeniach zarówno wewnętrznych, jak i zewnętrznych. To masywne konstrukcje przystosowane do tego, by dawać odpór zagrożeniom wynikającym z działań ludzkich, ale i sił natury. W Zaporoskiej Elektrowni Jądrowej działają reaktory, które są zabezpieczone różnymi, zwielokrotnionymi systemami bezpieczeństwa chroniącymi przed awarią jądrową. Obiekty te są także zabezpieczone barierami fizycznymi, z których najistotniejszą jest tzw. obudowa bezpieczeństwa. Jest to żelbetowy bunkier ze ścianami o grubości ponad jednego metra, dodatkowo wzmocniony stalową wykładziną. Sam reaktor, który znajduje się wewnątrz takiego bunkra, jest umieszczony w szczelnym, stalowym zbiorniku o grubości 20 cm, otoczonym dodatkowo betonowym korpusem” – tłumaczył. Więcej TUTAJ.

W czwartek Rosja, głosami większości państw Organizacji Narodów Zjednoczonych, została zawieszona w Radzie Praw Człowieka. Nadal pozostaje członkiem Rady Bezpieczeństwa ONZ, czyli najważniejszego organu mającego strzec pokoju na świecie.

– Mam nadzieję, że czwartkowa decyzja to przygrywka do czegoś więcej. Rosja używa swojego członkostwa w Radzie Bezpieczeństwa nie do pilnowania pokoju, tylko jako immunitetu na zbrodnie wojenne – ocenił w “Graffiti” były szef MSZ, a obecnie europoseł KO Radosław Sikorski.

ZOBACZ: Wojna w Ukrainie. Według 45 proc. obywateli Niemiec reakcja rządu na rosyjski atak jest za słaba

Jego zdaniem reżim Władimira Putina sądzi, że ten “immunitet” ochroni go przed odpowiedzialnością, gdyby Rosja miała odpowiadać przed Międzynarodowym Trybunałem Sprawiedliwości w Hadze.

Sikorski: podejrzewam, że Niemcy są hamulcowymi w sprawie sankcji

Zapytany przez Grzegorza Kępkę o obecne działania Niemiec wobec Rosji, odpowiedział, że “to moment, w którym widzą, iż zbłądzili”. – Trzeba dać im sposób na naprawienie błędów, a nie atakować. Niemcy powinny przełożyć wajchę, dostarczyć Ukrainie broń – powiedział.

Sikorski przypomniał, że Parlament Europejski poparł “twarde sankcje” wobec Kremla, czyli embargo na rosyjskie surowce: ropę, gaz, węgiel oraz paliwo jądrowe. – Niemieccy europarlamentarzyści poparli to po długiej dyskusji. Podejrzewam, że Berlin jest hamulcowym w tej sprawie, bo policzył, jakie będą skutki gospodarcze – uściślił.

ZOBACZ: Rzecznik Kremla Dmitrij Pieskow mówi o znaczących stratach w Ukrainie. Liczy na szybki koniec wojny

Jak przyznał polityk KO, jest ciekaw, czy polski rząd policzył m.in. koszty rekompensat dla piekarni lub innych firm, które zmierzyły się już z podwyżkami cen gazu. 

“Rosjanie mają problemy z logistyką, ale Ukraińcy też”

Następnie Radosław Sikorski ocenił, że Polska powinna dostarczyć Ukrainie “jak najwięcej broni”. – W ciągu kilka dni może odbyć się kluczowa bitwa o Donbas. To już nie jest wojna partyzancka, w której Ukraińcy okazali się mistrzami, ale regularna bitwa pancerna – przypomniał.

W jego ocenie “Rosjanie mają problemy z logistyką, ale Ukraińcy też”. – Wojna może rozstrzygnąć się wokół tego, czy zdążymy z dostawami broni – stwierdził.

Grzegorz Kępka zapytał też Radosława Sikorskiego o projekt zmian w konstytucji RP, zakładający możliwość konfiskaty mienia podmiotów wspierających Rosję, a także niewliczanie wydatków na obronę ojczyzny do długu publicznego.

ZOBACZ: Wojna w Ukrainie. Atak na noblistę w Rosji. Dmitrij Muratow oblany farbą

– Mogę mówić tylko we własnym imieniu, ale wydaje mi się to wątpliwe. Konfiskaty są możliwe w polskim systemie prawnym, np. w przypadku podejrzenia terroru, na podstawie ustawy lub wyroku sądu – odpowiedział.

PiS chce zmian w konstytucji. Sikorski: chodzi o to, aby gadać, a nie robić

Sikorski dodał, że polskie władze ukryły “setki miliardów złotych” długu w Banku Gospodarstwa Krajowego. Na uwagę prowadzącego, że w propozycji PiS może chodzić o zdjęcie możliwości odszkodowania za konfiskatę, odparł: – Nie słyszałem, aby wypłacano odszkodowania polskim przedsiębiorcom, którzy podlegli nielegalnym przepisom podczas pandemii.

Według niego “władza nie przejmuje się konstytucją, jeśli chodzi o powołania do Krajowej Rady Sądownictwa, a tu nagle delikatność, jeśli chodzi o ludzi Putina”. – Chodzi o granie na czas, aby gadać, a nie robić  – uznał.

Poprzednie odcinki programu “Graffiti” można obejrzeć tutaj.

wka/Polsatnews.pl/Polsat News

Czytaj więcej