Za ustawą o pomocy obywatelom Ukrainy w związku z konfliktem zbrojnym na terytorium tego państwa wraz z wniesionymi poprawkami głosowało 97 senatorów. Poprawkami Senatu do ustawy w sobotę rano zajmie się Sejm.

Gdy pierwszy raz Senat głosował w piątek wieczorem nad ustawą, została ona cofnięta do komisji, które od nowa rozpoczęły nad nią prace. Stało się to po tym, jak większości nie uzyskały wnioski ani o przyjęcie ustawy z poprawkami, ani o odrzucenie jej w całości, ani o przyjęcie jej bez poprawek. Wcześniej kontrowersje wzbudziło głosowanie poprawki, która zakładała m.in. wykreślenie przepisu o tzw. bezkarności urzędniczej.

ZOBACZ: Wojna Rosja-Ukraina. Sejm przyjął ustawę o obronie ojczyzny

Poprawki, które Senat przyjął podczas pierwszego głosowania, w kolejnym były głosowane blokami i zyskały poparcie większości. Pozostałe poprawki głosowano osobno. Poparcie zyskała m.in. nowa poprawka dotycząca przepisów o tzw. bezkarności. Tę poprzednią wycofano. Tym razem poprawka skreśla zarówno artykuł odnoszący się do urzędników, jak i ten odnoszący do przedsiębiorców, do którego senatorowie nie składali wcześniej żadnych poprawek. Za tą zmianą głosowało 52 senatorów, przeciw 46, nikt się nie wstrzymał.

Przepis o tzw. bezkarności urzędniczej

Przepis o tzw. bezkarności urzędniczej depenalizowałby złamanie dyscypliny finansów publicznych i przekroczenie uprawnień, jeśli sprawca, w tym samorządowiec, popełniłby taki czyn, działając w celu m.in. ochrony życia lub zdrowia wielu osób, w czasie wojny przeciw Polsce albo działań zbrojnych lub okupacji na terytorium RP, państwa UE, NATO czy innego państwa graniczącego z Polską. W przypadku przedsiębiorców dotyczyłoby to niegospodarności w okresie wojny, ale również czasu obowiązywania w Polsce m.in. stanu wyjątkowego, stanu zagrożenia epidemicznego lub stanu epidemii.

Specustawa gwarantuje legalność pobytu obywatelom Ukrainy, a także ich małżonkom niemającym obywatelstwa ukraińskiego, którzy przybyli z Ukrainy do Polski od początku rosyjskiej inwazji. Większość przepisów specustawy nie dotyczy Ukraińców, którzy przebywali w Polsce legalnie przed wojną. Terminy ważności ich wiz i zezwoleń na pobyt, które upłynęłyby w czasie wojny, zostaną jednak na jej mocy wydłużone do końca roku.

ZOBACZ: Wojna w Ukrainie. Rosja: przelewy z zagranicy będą wypłacane tylko w rublach

Pobyt ukraińskich uchodźców w naszym kraju, według uchwalonej w środę w Sejmie ustawy, miał być uznawany za legalny przez 18 miesięcy. Senat wniósł jednak poprawkę, w wyniku której pobyt ma być uznawany za legalny bezterminowo. Zgodnie z ustawą po upływie 9 miesięcy uchodźcy, których pobyt uznano za legalny, mogą ubiegać się o zezwolenie na pobyt czasowy na okres 3 lat.

Jedna z senackich poprawek zakłada ponadto, że taka osoba nie musi przybyć do Polski bezpośrednio z terytorium Ukrainy. Na mocy innej poprawki pomocą mają zostać objęci również uchodźcy, którzy przybyli z Ukrainy, nie są obywatelami tego państwa ani obywatelami Polski, ale mieli na Ukrainie zezwolenie na pobyt stały lub status uchodźcy. Kolejna poprawka przewiduje objęcie pomocą Białorusinów, którzy uciekli z Ukrainy.

Numer PESEL i Profil Zaufany

Na mocy specustawy uchodźcy z Ukrainy będą mogli m.in. otrzymać numer PESEL i założyć Profil Zaufany. Będą także mogli podjąć w Polsce pracę i uzyskać dostęp do opieki zdrowotnej. Uczniowie i studenci będą mogli kontynuować naukę w polskich szkołach i uczelniach. Uchodźcom z Ukrainy przysługiwać też będzie pomoc finansowa. Zgodnie z ustawą dostaną oni jednorazowo 300 zł na osobę.

Regulacja umożliwi też wypłatę świadczeń tym, którzy zapewnią wyżywienie i zakwaterowanie obywatelom Ukrainy. Pieniądze na świadczenia, według uchwalonych przepisów, zapewni wojewoda. Miały być one wypłacane na podstawie umowy zawartej z gminą, jednak po senackiej poprawce ma to się odbywać na podstawie wniosków o takie świadczenie. Senat dodał też zapisy, że koszty obsługi tego zadania przez gminy wynoszą 2 proc. dotacji otrzymanej na wypłatę tych świadczeń i pokrywa je wojewoda.

ZOBACZ: Wojna w Ukrainie. Dowódca sił zbrojnych: zniszczyliśmy rosyjski punkt dowodzenia pod Kijowem

Ponadto na mocy specustawy utworzona zostanie rezerwa celowa w budżecie, a w Banku Gospodarstwa Krajowego powstanie specjalny Fundusz Pomocy. Senat zaproponował zapisy, na mocy których premier powinien przedkładać sejmowej Komisji Finansów Publicznych sprawozdanie z realizacji planu finansowego Funduszu. Projekt takiego planu, zgodnie z inną senacką poprawką, premier ma zatwierdzać po uzyskaniu opinii tej komisji.

Senat poparł też poprawkę zakładającą, że rząd raz na 12 miesięcy będzie na piśmie zdawał sprawozdanie Sejmowi i Senatowi z wykonania tej ustawy.

an/PAP

Czytaj więcej

Powinniśmy uważać na możliwe użycie przez Rosję broni chemicznej lub biologicznej na Ukrainie – powiedziała w środę rzeczniczka Białego Domu Jen Psaki, komentując rosyjskie twierdzenia na temat rzekomych amerykańskich laboratoriów broni biologicznej na Ukrainie.

“Teraz, gdy Rosja wysunęła te fałszywe twierdzenia, a Chiny, jak się wydaje, poparły tę propagandę, wszyscy powinniśmy uważać na możliwe użycie przez Rosję broni chemicznej lub biologicznej na Ukrainie, lub na operację pod fałszywą flagą z jej użyciem. To jasny schemat” – napisała na Twitterze rzeczniczka. Odniosła się w ten sposób do wysuwanych przez rosyjskie władze twierdzeniach o tym, że na Ukrainie znajdują się ośrodki pracujące nad bronią biologiczną.

Now that Russia has made these false claims, and China has seemingly endorsed this propaganda, we should all be on the lookout for Russia to possibly use chemical or biological weapons in Ukraine, or to create a false flag operation using them. It’s a clear pattern.

— Jen Psaki (@PressSec) March 9, 2022

Ustawa o pomocy obywatelom Ukrainy w związku z konfliktem zbrojnym na terytorium tego państwa reguluje kwestie związane z legalnością pobytu Ukraińców w Polsce. Zgodnie z regulacją ukraińscy uchodźcy, którzy przybyli do Polski będą mogli m.in. otrzymać numer PESEL, a ich pobyt w naszym kraju będzie uznawany za legalny przez 18 miesięcy.

Co zakłada ustawa?

Legalny będzie także pobyt dzieci urodzonych przez Ukrainki, które uciekły przed wojną, już w Polsce. Ukraińcy będą mogli podjąć tutaj pracę i uzyskać dostęp do opieki zdrowotnej. Ukraińscy uczniowie oraz studenci będą mogli kontynuować naukę w polskich szkołach oraz uczelniach. Specustawa zaostrza też kary za przestępstwa związane z handlem ludźmi i sutenerstwem popełnione w czasie wojny na Ukrainie.

ZOBACZ: Wojna w Ukrainie. Komisja za poprawką. Specustawa dla Ukraińców, którzy byli w Polsce przed wojną

Dzięki regulacji osobom i podmiotom, które zapewnią zakwaterowanie i wyżywienie obywatelom Ukrainy uciekającym przed wojną wypłacane będą świadczenia pieniężne w kwocie 40 zł dziennie, czyli ok 1200 zł miesięcznie. Świadczenia będą wypłacane maksymalnie przez 60 dni. Pomoc finansowa będzie przysługiwała też uchodźcom z Ukrainy. Zgodnie z ustawą, dostaną oni jednorazowo 300 zł na osobę.

Zgodnie z przyjętymi przepisami w Banku Gospodarstwa Krajowego powstanie ponadto specjalny fundusz, z którego finansowana ma być pomoc na rzecz Ukrainy. Utworzona też zostanie rezerwy celowa w budżecie.

Zgłoszone poprawki

Sejm przegłosował w środę szereg poprawek. Przyjęta została m.in. poprawka PiS gwarantująca funkcjonariuszom publicznym, bezkarność za złamanie dyscypliny finansów publicznych i złe gospodarowanie pieniędzmi, jeśli popełniliby czyn zabroniony, działając m.in. w celu ochrony życia lub zdrowia wielu osób, w czasie wojny napastniczej przeciwko Polsce lub działań zbrojnych na terytorium RP, terytorium państwa członkowskiego UE, NATO, albo innego państwa graniczącego z Polską lub okupacji na tych terytoriach. We wcześniejszej propozycji rządu zapis dotyczył również okresu stanu wyjątkowego i pandemii.

ZOBACZ: Specustawa o pomocy Ukraińcom. PiS chce wrócić do przepisu o odpowiedzialności karnej urzędników

Podobna poprawka, zgłoszona przez PiS, została wprowadzona do Prawa przedsiębiorców, ale w tym przypadku tzw. bezkarność będzie dotyczyła także czasu obowiązywania na terytorium RP stanu klęski żywiołowej, stanu wyjątkowego, albo stanu wojennego, a także stanu zagrożenia epidemicznego lub stanu epidemii