Azji tradycja picia herbaty ma już kilka tysięcy lat. W VII w. w Chinach powstała “Święta księga herbaty”, stanowiąca kodeks jej poprawnego przyrządzania. Do Europy herbata dotarła znacznie później, bo dopiero w XVII w.

Dziś na Starym Kontynencie to bardzo popularny napój, choć parzony w mniej ceremonialny sposób. Polacy znajdują się w czołówce największych miłośników herbaty – więcej od nas piją jej jedynie Anglicy oraz Irlandczycy. 

W Chinach, Japonii, Tybecie i Nepalu zbawienny wpływ herbaty na ludzki organizm znany był od wieków. W Polsce jej zdrowotne właściwości doceniamy dopiero od niedawna. 

Najpopularniejszym gatunkiem krzewu herbacianego jest Camellia sinensis. W zależności od momentu zbioru liści oraz sposobu obróbki można z niego pozyskać czarną, zieloną, czerwoną oraz białą herbatę. Poszczególne odmiany różnią się od siebie nie tylko kolorem i smakiem, ale również właściwościami zdrowotnymi.

Herbata ceniona jest przede wszystkim za bardzo wysoką zawartość polifenoli (szczególnie flawanoli i flawonoli), które posiadają działanie antyoksydacyjne (opóźniają procesy starzenia), przeciwzapalne i przeciwalergiczne. 

Zarówno czarna, jak i zielona herbata zawierają kilka tysięcy więcej polifenoli niż popularne warzywa czy owoce. Już dwie szklanki naparu dziennie wystarczą, by pokryć zapotrzebowanie zaspokajanie przez cztery jabłka lub porcję szpinaku czy szparagów. 

Regularnie pita herbata może poprawiać metabolizm, obniżać poziom cholesterolu i przyspieszać spalanie tłuszczu. 

Dodatkowo pozytywnie wpływa na pracę układu pokarmowego, hamując rozwój bakterii. Z tego względu poleca się picie jej po posiłku.

Nie można zapominać również o działaniu pobudzającym. Filiżanka herbaty zawiera ok. 30 mg kofeiny (nazywanej również teiną). Bardzo mocna herbata może zawierać nawet 100 mg. kofeiny. Dla porównania filiżanka kawy z ekspresu przelewowego posiada jej o połowę mniej.

Wbrew obiegowej opinii, herbata może więc mieć działanie silniejsze od kawy. Nawet szklanka zielonej, niezbyt długo parzonej herbaty działa na nasz organizm pobudzająco i dodaje energii.

W Polsce najpopularniejszą odmianą jest czarna herbata. Posiada ona wyrazisty smak oraz kolor. Pozyskuje się ją poprzez poddawanie zebranych liści długiemu procesowi fermentacji. 

Czarna herbata zawiera największą ilość kofeiny, dlatego działa pobudzająco. Z powodzeniem może zastąpić poranną filiżankę kawy, należy jednak pamiętać, że osoby o wysokim ciśnieniu nie powinny pić jej w nadmiarze. Duże ilości czarnej herbaty nie są polecane również dzieciom.

Za najzdrowszą odmianę uważa się zieloną herbatę. Wytwarza się ją ze świeżo zebranych, młodych listków, które suszy się bez poddawania procesowi fermentacji. Dzięki temu zachowuje największą ilość polifenoli. Zielona herbata jest łagodniejsza w smaku, choć z łatwością można w niej wyczuć lekką nutę goryczy. Wykazuje działanie przeciwzapalne i przeciwbakteryjne.

Dodatkowo pita regularnie opóźnia procesy starzenia i pozytywnie wpływa na stan skóry.

 Posiada dużą zawartość teiny, a przy utrzymuje wysoki poziom energii znacznie dłużej, niż kawa.

Nieco mniej popularną odmianą jest czerwona herbata, nazywana również  pu-erh. Pozyskuje się ją z krótko fermentowanych liści. Jest szczególnie chętnie wybierana przez osoby przebywające na diecie, ponieważ reguluje przemianę materii i obniża poziom cholesterolu.  Wykazuje też pozytywne działanie na serce.

Najmniej znana jest prawdopodobnie biała herbata. Warto jej skosztować, ponieważ jest nie tylko smaczna, ale również bardzo zdrowa. Pozyskuje się ją z najmłodszych listków oraz pędów krzewu herbacianego. Posiada bardzo dużą ilość witaminy C, dzięki czemu poprawia odporność. Dobrze smakuje zarówno na ciepło, jak i na zimno, dlatego idealnie sprawdza się w orzeźwiającej wersji mrożonej.

Herbata (szczególnie zielona i biała) nawadnia organizm znacznie lepiej niż woda. Z tego względu warto ją pić szczególnie w gorące, letnie dni. 

Regularne spożywanie herbaty pozytywnie wpływa na zdrowie, należy jednak pamiętać, by zachować umiar. Zalecana ilość to 3-5 szklanek dziennie. 

Warto wspomnieć, że herbata bez dodatków słodzących nie zawiera kalorii. Bez obaw mogą ją więc pić nawet osoby przebywające na diecie. Najlepiej wybierać wysokiej jakości herbaty liściaste i parzyć je zgodnie z zaleceniami.

Mimo że napar z liści krzewu herbacianego jest smaczny i zdrowy, niektóre osoby powinny unikać picia go w nadmiarze. Mocna, czarna herbata nie jest polecana wysokociśnieniowcom oraz osobom cierpiącym na problemy sercowo-naczyniowe.

Zielona herbata może utrudniać wchłanianie kwasu foliowego, dlatego picie jej w dużych ilościach nie jest polecane kobietom w ciąży. Może ona również negatywnie wpływać na działanie leków na nadciśnienie.

Czytaj również:

Niebieska herbata o szczególnych właściwościach. Klitoria ternateńska to prawdziwy hit!

Jak zrobić domowe bubble tea? Poznaj sprawdzony sposób

Zamiast kawy yerba mate. Pobudza równie skutecznie

Zobacz także: