Maleńki szkielet z wyspy Skye, zwany Bellairsia gracilis, ma tylko sześć cm długości i pochodzi ze środkowej jury, sprzed 166 milionów lat. To najbardziej kompletny szkielet jaszczurki tego wieku na świecie. Bellairsia ma mozaikę pierwotnych i zaawansowanych cech w swoim szkielecie – czytamy w komunikacie zamieszczonym na stronie Uniwersytetu Warszawskiego. 

Cechy te dostarczyły informacji o tym, jak mógł wyglądać przodek gadów łuskonośnych – grupy zwierząt obejmującej jaszczurki i węże.

Skamieniałość składa się z prawie kompletnego szkieletu – brakuje jedynie ogona i pyska, który byłby połączony w anatomicznym porządku. Do zbadania znaleziska wykorzystano tomografię komputerową, która pozwala na nieinwazyjne obrazowanie 3D. 

Zastosowanie tej technologii pozwoliło na zobaczenie niemal całej skamieniałości. 

– Bellairsia ma niektóre cechy dzisiejszych jaszczurek, na przykład te związane z ruchomością kości czaszki. To jest ważny funkcjonalny aspekt wielu dzisiejszych gadów łuskonośnych – podkreśla dr Mateusz Tałanda.

Skamieniałość została znaleziona przez zespół z Uniwersytetu Oksfordzkiego i Narodowego Muzeum Szkocji w 2016 roku. 

Współautorka badań dr Elsa Panciroli z Muzeum Historii Naturalnej Uniwersytetu Oksfordzkiego oraz Muzeum Narodowego w Szkocji zauważa, że to była jedna z pierwszych skamieniałości jakie znalazła, kiedy rozpoczęła pracę na wyspie Skye. Jak dodaje, mała czaszka wystawała z wyblakłego wapienia i miała dużo szczęścia, że ją zauważyła. 

Gady łuskonośne to grupa obejmująca węże i jaszczurki, która może liczyć ponad 10 tys. gatunków, co sprawia, że są jedną z najbardziej różnorodnych grup zwierząt kręgowych, jakie obecnie żyją. 

Analizy nowej skamieniałości potwierdziły, że Bellairsia należy do pnia drzewa rodowego jaszczurek, czyli oddzieliła się od innych jaszczurek tuż przed podziałem na znane dziś grupy – czytamy w tekście opublikowanym na stronie UW.