Jest to zakrzep krwi powstały  w żyle, zwykle głęboko w nodze. Rocznie aż 900.000 Amerykanów go dostaje, i do 100.000 umiera z jego powodu. Zagrożenie jest kiedy kawałek zakrzepu się oderwie i wędruje w krwiobiegu, i może utknąć w płucach i zablokować przepływ krwi, wywołując uszkodzenie narządu lub śmierć.

Objawy

Powszechnym objawem jest obrzęk nogi pod kolanem. Możesz zauważyć zaczerwienienie i wrażliwość, albo ból w miejscu zakrzepu. Ale nie zawsze one występują, ok. 50% osób z DVT nie widzą znaków ostrzegawczych.

Zatorowość płucna

Jest to zakrzep który dostał się do płuc i blokuje dostawę krwi. Może spowodować trudności z oddychaniem, niskie ciśnienie krwi, omdlenia, szybszy puls, ból w klatce piersiowej i odkrztuszanie krwi. Jeśli masz któryś z tych objawów natychmiast wzywaj pomoc lekarską.

Co wywołuje DVT?

Wszystko co uszkadza wewnętrzną wyściółkę żyły: operacja, uraz fizyczny albo układ odpornościowy. Jeśli twoja krew jest gęsta albo przepływa powoli, to większe ryzyko powstania zakrzepu, zwłaszcza w już uszkodzonej żyle. Osoby mające pewne zaburzenia genetyczne albo więcej estrogenu w układzie mają większe ryzyko tworzenia się zakrzepów.

Kto może dostać DVT?

Są to osoby z rakiem, po operacji chirurgicznej, długo leżące w łóżku, starsze, palą cygarety, są otyłe albo z nadwagą, spędzają dużo czasu siedząc, np. w samolocie.

Ciąża

Kobiety mają większe ryzyko DVT w czasie ciąży, i po 4-6 tygodniach od porodu. To wtedy mają więcej estrogenu, co ułatwia powstawanie zakrzepów. Nacisk powiększającej się macicy też może spowolnić przepływ krwi w żyłach. Jeszcze większe ryzyko DVT mogą wywołać pewne zaburzenia krwi.

Terapia hormonalna

Jak ciąża, pigułki antykoncepcyjne i niektóre leki na objawy postmenopauzalne podnoszą poziomy estrogenu we krwi kobiet, co może zwiększyć ryzyko DVT.

Uwięziony na siedzeniu

Podróż do nowych i odległych miejsc może być ekscytująca, ale wciskanie się w siedzenie  podczas długiego lotu – nie jest. Badania pokazują, że długie podróże – ponad 4 godziny – podwajają ryzyko DVT. Nieważne czy podróżujesz autem czy samolotem, bo kiedy siedzisz i się nie poruszasz, spowalnia przepływ krwi.

Diagnozowanie

Lekarz sprawdzi cię na oznaki DVT, może zapytać o historię chorób, przyjmowane przez ciebie leki, problemy zdrowotne bliskich krewnych, i rzeczy zwiększające twoje ryzyko zachorowania na DVT. Najbardziej powszechnym badaniem potwierdzającym DVT  jest USG. Fale dźwiękowe „zobaczą” przepływ krwi i ujawnią zakrzep. Możesz też mieć inne badania np. badanie krwi na D-dimery.

Rozrzedzacze krwi

Leki pn. anty-koagulanty są najbardziej powszechną metodą leczenia DVT. Choć znane są jako rozrzedzacze krwi, naprawdę jej nie rozrzedzają, a tylko sprawiają, że krew jest mniej „klejąca”, by zapobiec powstawaniu zakrzepów. One nie rozrywają zakrzepu który już masz, a dadzą organizmowi czas na rozpuszczenie go.

Skutki uboczne rozrzedzaczy krwi

Osoby je przyjmujące mogą łatwo dostawać siniaki albo krwawić. Musisz zwracać uwagę na dietę, możesz wymagać regularnych badań krwi. Nowsze leki utrudniają zatrzymanie krwawienia w przypadku wypadku.

Krwotoki wewnętrzne

Te leki mogą też ułatwiać krwotoki wewnętrzne, wtedy ich nie widzisz. Krwawienie w brzuchu może wywołać ból, czerwone wymioty albo wyglądające jak mielona kawa, czerwony lub czarny stolec. Krwawienie w mózgu wywołuje ból głowy, zmiany w widzeniu, nienaturalne ruchy i konfuzję. Dzwoń po pogotowie kiedy zauważysz któryś z tych objawów.

Filtr vena cava

Jeśli nie możesz przyjmować rozrzedza czy, albo nie działają, lekarz może zalecić zainstalowanie filtra w największej żyle pn vena cava. Ten filtr wyłapuje oderwane zakrzepy i zatrzymuje je przed wejściem do serca i płuc. Nie zatrzyma tworzenia się nowych zakrzepów czy nie wyleczy DVT, ale może pomóc zatrzymać niebezpieczną zatorowość płucną.

Pogromcy zakrzepów

Leki rozpuszczające zakrzepy to trombolityki.  Mogą wywołać nagłe, ostre krwawienie, dlatego lekarze stosują je tylko w nagłych przypadkach – do rozpuszczenia zagrażającego życiu zakrzepu np. w płucu. Podaje się je dożylnie w szpitalu.

Pończochy uciskowe

Te specjalne pończochy wywierają delikatny nacisk na nogi by zatrzymać przepływ krwi. Pomagają zapobiec tworzeniu się zakrzepów jak i obrzęków, i łagodzą ból w miejscu ich powstania.

Trzymaj stopy wyżej

Kiedy siedzisz staraj się trzymać wyżej stopy by podnieść nogi. Wtedy ułatwisz przepływać krwi w kierunku serca. To może zmniejszyć opuchliznę i dyskomfort w nodze z DVT.

Długotrwałe skutki

Kiedy pozbędziesz się zakrzepu, czasami DVT zostawia nieprzyjemną pamiątkę. Możesz zauważyć długotrwały obrzęk albo zmianę koloru skóry gdzie się znajdował, albo może tu boleć. Te objawy, znane jako zespół pozakrzepowy, czasami jest widoczny rok po zakrzepie.

Jak sobie radzić z DVT

Długo siedzisz – wykonuj pompki stóp: piety na podłodze, unoś palce, i odwrotnie – palce na podłodze i unieś piety i trzymaj tak przez 3 sekundy, albo podnieś stopy i kręć nimi w lewo i prawo. Podróżujesz – nie zakładaj obcisłego ubrania, staraj się podnosić i pochodzić przez jakiś czas. Nie krzyżuj nóg – utrudniasz przepływ krwi.