Jeśli zastanawiasz się, jakie dania na Wigilię przyrządzić, mamy szybką podpowiedź. Poniżej znajduje się lista tradycyjnych potraw wigilijnych serwowanych w większości regionów Polski.
Geneza wieczerzy wigilijnej oraz serwowanych w tym czasie potraw sięga wielu wieków wstecz. Tłumaczenie, dlaczego jest ich dokładnie tyle, może być nieco rozbieżne – jedni uważają, że 12 potraw wigilijnych to pamiątka 12 apostołów, inni doszukują się w tym odniesienia do 12 miesięcy w roku. Jeszcze inni twierdzą, że na początku liczba ta wcale nie odnosiła się do potraw, lecz składników, które zostały użyte do ich przyrządzenia. Wraz z upływem czasu ukształtowała się jednak lista dań, które co roku trafiają na stół wigilijny. Najważniejsze z nich opisujemy poniżej.
Uroczystą kolację wigilijną zazwyczaj rozpoczynamy od dzielenia się opłatkiem i złożenia sobie świątecznych życzeń. Następnie siadamy do stołu, by wspólnie spożyć posiłek, cieszyć się swoją obecnością, śpiewać kolędy i rozmawiać. W wielu domach pod choinką pojawiają się również prezenty. Na stołach natomiast miejsce znajduje 12 potraw wigilijnych:
1. Barszcz czerwony z uszkami – według tradycji gotuje się na przygotowanym kilka tygodni wcześniej zakwasie buraczanym, uszka natomiast zazwyczaj posiadają nadzienie z kapusty i grzybów.
2. Zupa grzybowa – w zależności od regionu Polski może być ona podawana z ziemniakami lub makaronem, zazwyczaj używa się do niej suszonych grzybów, które decydują o charakterystycznym, intensywnym smaku zupy.
3. Pierogi z kapustą i grzybami – to jedno z tradycyjnych dań wigilijnych, pojawiających się na wielu stołach. Największą popularnością cieszą się ręcznie lepione pierogi.
4. Krokiety z grzybami/ gołąbki z kaszą i grzybami/ paszteciki z kapustą i grzybami – jest to kolejna potrawa, która pojawia się w wielu domach i nawiązuje do bezmięsnego wymiaru kolacji wigilijnej – podstawę każdego z nich stanowi kapusta oraz grzyby.
5. Karp – tradycyjna ryba wigilijna podawana jest na wiele sposobów – może być smażona, pieczona lub serwowana w galarecie. Dodatek do niej zazwyczaj stanowią ziemniaki oraz surówka.
6. Śledzie – na wigilijnym stole, oprócz kapusty i grzybów bez dwóch zdań królują śledzie. Można je podawać na wiele sposobów – w oleju, w śmietanie, po żydowsku lub w typowo świątecznej zalewie korzennej.
7. Ryba po grecku – biała ryba z dodatkiem marchewki, pietruszki i selera może być podawana zarówno na ciepło, jak i na zimno. Najlepiej smakuje przygotowana kilka dni wcześniej.
8. Kutia – to kolejna tradycyjna potrawa świąteczna, która gości na naszych stołach tylko w Wigilię. Przyrządza się ją z miodu, ziaren pszenicy, maku oraz różnorodnych bakalii. Największą popularnością cieszy się na Podlasiu, Podkarpaciu i Lubelszczyźnie.
9. Kompot z suszu – wykonuje się go z suszonych owoców, takich jak śliwki, gruszki i jabłka. Ma charakterystyczny, lekko cierpki smak. Jego dużą zaletą jest pozytywny wpływ na trawienie, które po zjedzeniu 12 potraw wigilijnych ma przed sobą nie lada zadanie.
10. Kluski z makiem – to kolejna tradycyjna potrawa wigilijna podawana na słodko. Kluski lub makaron podsmaża się na maśle, dodaje do nich mak, cukier oraz bakalie.
11. Pierniczki – trudno wyobrazić sobie Święta Bożego Narodzenia bez tych korzennych ciasteczek. Ich wypiekaniem z radością zajmują się najmłodsi. W wielu domach pojawiają się nie tylko na wigilijnym stole, ale również jako ozdoba na choince.
12. Sernik – to kolejny popularny wypiek świąteczny, wielu osobom kojarzący się z Wigilią. Pojawia się w wersji tradycyjnej lub z dodatkami, np. rodzynek, czekolady itp.
W wielu domach oprócz tradycyjnych dań stół wigilijny urozmaicają również bardziej innowacyjne propozycje. Należą do nich np.:
- Łosoś podawany na różne sposoby
- Różnorodne mięsa (od kilku lat w Wigilię nie obowiązuje post)
- Owoce morza
Niektóre z nich są bardzo wyszukane, inne to raczej szybkie potrawy wigilijne, których nie trzeba przyrządzać kilka dni wcześniej. Na naszych stołach oprócz tradycyjnych 12 potrwa wigilijnych królują również ciasta, desery i słodycze.