Fakty
Opryszczka, możesz ją znać jako pęcherzyki gorączki – są dowodem na to, że życie może być niesprawiedliwe. Jedni ją dostają, inni nie. Jeśli ją dostajesz, nie martw się, są sposoby jej leczenia i zapobiegania.
To nie wina przeziębienia
Najczęściej przyczyną jej jest wirus herpes simplex typ 1 (HSV-1). Dostajesz go z kontaktu ze skórą albo płynami ustrojowymi skażonej osoby. Wirus uszkadza skórę Kidy się reprodukuje. To pozostawia mokre ranki trwające ok. tygodnia. Między wybuchami HSV-1 ukrywa się w komórkach nerwowych, dlatego nigdy nie zostaje całkowicie wyleczony.
Dlaczego nie dopada każdego?
Ok. 2 / 3 z nas zainfekowało się tym wirusem. Zwykle przechodzi przez dobrze znaczące buziaki od krewnych czy romantycznych partnerów. Więc dlaczego jedynie nieliczni nieszczęściarze go dostają? Odpowiedź może być w naszych genach. Większość ludzi, którzy nie dostają opryszczki mają wspólne geny odnoszące się do sposobu działania HSV-1 w organizmie. To może wywołać ich wystąpienie.
Co ją uruchamia?
HSV-1 żyje w twoich nerwach, zazwyczaj spokojnym miejscu, ale może w tobie być coś co go uruchamia, wychodzi z kryjówki, i wywołuje opryszczkę. Może to być słońce, gorączka, stres i miesiączka. Niektóre osoby dostają ją 2 x w roku albo rzadziej, inne co miesiąc.
Owrzodzenia to nie to samo
Opryszka zwykle pojawia się na wardze, a owrzodzenia w jamie ustnej. One nie zależą od wirusa herpes, i nie są zaraźliwe. Nikt nie wie co je wywołuje. Ogólnie owrzodzenia sygnalizują ich pojawienie się z okresem ostrzegawczym – czerwona po-drażniona skóra. Powstają pęcherzyki, pękają, a potem strupieją zanim się zagoją.
Kiedy zarażasz?
Od czasu kiedy skóra staje się czerwona albo swędzi, wirus się pojawia, i możesz go roznosić. Najbardziej zarażasz kiedy pojawią się pęcherzyki i tuż po ich pęknięciu. Kiedy skóra jest zupełnie zagojona i znowu wygląda normalnie, już nią nie zarażasz w ten sposób, ale możesz przekazać wirusa przez ślinę, nawet jeśli nie masz opryszczki.
Jak roznosi się wirus?
Przez płyny ustrojowe. Zwykle występują na wardze osoby, nawet kiedy nie ma widocznej opryszczki. Główną metodą są pocałunki. Ponieważ wirus często żyje w ślinie, możesz też roznosić go kiedy masz wspólne naczynia kuchenne albo szklanki. Seks oralny niekiedy prowadzi do infekcji genitaliów partnera.
Czy można go zatrzymać?
Tak. Ostrożnie kiedy masz opryszczkę. Nie całuj i nie używaj wspólnych szczoteczek do zębów, naczyń ani szklanek. Nie uprawiaj seksu oralnego. To zmniejszy większość infekcji HSV-1, choć możesz nie być w stanie kontrolować zupełnie jego szerzenia się.
Jak złagodzić ból
Choć pierwszy atak może trwać do 2 tygodni, te późniejsze mogą nie trwać dłużej niż tydzień. Nie ma leku na opryszczkę, ale niektóre środki bez recepty, kremy i żele mogą złagodzić objawy jak pieczenie i ból. Możesz też spróbować ciepłe i zimne kompresy.
Kremy przeciwwirusowe
Często skracają czas gojenia opryszczki, najlepiej działają kiedy zaaplikujesz taki krem w chwili pojawienia się opryszczki. Dostępne kremy: Docosanol bez recepty, i Acyclovir (Zovirax) i penciclovir (Denavir) na receptę.
Skąd wiesz, że to opryszczka?
Co z opryszczką, która nie jest na wardze? Nie jest tak powszechna, ale może pojawić się wszędzie na twarzy: policzek, broda albo nos. Większość opryszczek pojawia się za każdym razem w tym samym miejscu.
Czy może roznieść się na ciało?
Tak, ale to jest rzadkie. Może się zdarzyć kiedy dotykasz opryszczkę, a potem miejsce uszkodzonej skóry albo błony śluzowej (wilgotna błonka ochronna w miejscach gdzie ciało otwiera się na zewnątrz – jama ustna, nos, genitalia). To może doprowadzić do infekcji skóry wirusem. Żeby temu zapobiec myj ręce i nie dotykaj opryszczki.
Gdzie jeszcze może zaatakować?
Oczy: to nazywa się opryszczką oczną i najczęściej atakuje rogówkę. Jest to główna zakaźna przyczyna ślepoty rogówki w USA, więc jak najszybciej poddaj się leczeniu. Opryszczkowe wybielenie / zanokcica paznokci to bolesny stan dotykający palców. Dzieci często dostają je gdy mają opryszczkę i ssą palce lub kciuk.
Jak zapobiec opryszczce?
To jest trudne, ale są rzeczy mogące pomóc się jej wystrzec. Dowiedz się co ją wywołuje, i unikaj. Strzeż się słońca, albo używaj blokera UV na usta, poznaj sposoby zarządzania stresem, wysypiaj się i bądź aktywny fizycznie.
www.webmd.com
W polskich aptekach jest płyn SOLVIT, sprawdziłam go w szkole, młodzież nazywała go „płynem z kuleczką”, od razu wysuszał opryszczkę.
tłumaczenie: Ola Gordon