Czernidłak kołpakowaty to gatunek grzybów należący do rodziny pieczarkowatych.
Opisywany bywa też jako bedłka kołpak, kołpak, czubajka, kołpaczek, sowa. Inne jego nazwy potoczne to czernidlak, psia bedłka, psia betka, psi grzyb, mierzwiak.
Ma zupełnie białe owocniki i blaszki, które jednak szybko zaczynają czernieć i się rozpadać. W efekcie owocnik grzyba się rozpada. Czarna maź jest mazią zarodnikową, z której kiedyś przygotowywano atrament.
Czernidłak kołpakowaty występuje na wszystkich kontynentach poza Afryką i Antarktydą. W Polsce jest grzybem bardzo pospolitym.
Występuje dość często w bliskim sąsiedztwie człowieka, w przydomowych ogródkach, trawnikach osiedlowych, nad brzegami rzek, na śmietniskach i innych siedliskach ruderalnych, a także na łąkach, pastwiskach i w lasach. Owocniki wytwarza od kwietnia do listopada.
Grzyb ten jest jadalny, ale tylko jego młode, zamknięte, w całości białe okazy. Te po zabarwieniu nie nadają się do spożycia
Czernidłak nadaje się do zup i ciemnych sosów. Ma subtelny smak i delikatny miąższ. Aby zachować oryginalny smak, nie należy dodawać czosnku ani innych mocnych przypraw. Smaczną przystawkę stanowią kapelusze zanurzone w cieście piwnym i przysmażane na tłuszczu.
W niektórych atlasach grzybów podawano dawniej, że grzyb ten jest trujący w połączeniu z alkoholem. Badania naukowe wykazały jednak, że czernidłak kołpakowaty nie zawiera związków chemicznych, które mogłyby być trujące w połączeniu z alkoholem lub blokujące metabolizm alkoholu etylowego.